Woord van het Jaar - Historie
Woord van het Jaar 2007
1
Bokitoproof
bestand tegen (de gevolgen van) vernielzuchtig gedrag (van dieren) en vandalisme (van mensen)
2
comadrinken
in korte tijd zo veel drinken, dat men in coma raakt, m.n. als trend onder jongeren
3
klimaatneutraal
geen effect op het klimaat hebbend, m.n. doordat het aantal broeikasgassen dat wordt uitgestoten bij een bep. activiteit, wordt gecompenseerd, bv. door het planten van bomen
Woord van het Jaar 2008
1
swaffelen
(van mannen) het geslachtsdeel laten slingeren en moedwillig tegen een object aantikken, o.a. met het oogmerk hierdoor een ander of zichzelf op te winden
2
wiiën
gamen met een Wii-spelcomputer
3
bankendomino
reeks faillissementen van onderling verweven financiële instellingen die stuk voor stuk insolvabel worden
Woord van het Jaar 2009
1
ontvrienden
virtuele vrienden dumpen door deze te schrappen uit vriendenlijstjes op vriendensites
2
Mexicaanse griep
varkensgriepvariant die in 2009 in Mexico de kop opstak en zich verspreidde over de rest van de wereld
3
hypotheekleed
sociaaleconomische ellende die het gevolg is van de onmogelijkheid de rente (en aflossing) voor een hypotheek te voldoen
Woord van het Jaar 2010
1
gedoogregering
minderheidsregering die voor besluitvorming op bepaalde beleidsterreinen gesteund wordt door een gedoogpartij, d.w.z. een partij die niet tot de regering behoort, maar een gedoogakkoord met de coalitiepartijen heeft gesloten, syn.: gedoogkabinet
2
daggeren
erotisch dansen, waarbij de danspartners dansend ‘de daad’ nabootsen
3
bestuursobesitas
overdreven neiging om beleid te maken en op de uitvoering hiervan toe te zien, synoniem: bestuurlijke obesitas, bestuurlijke vetzucht
economie
1
obesitaks
belasting of toeslag die dikke mensen moeten betalen, m.n. toeslag voor gezette luchtreizigers
2
knoflookcrisis
economische crisis die veroorzaakt is door de schuldencrisis in de zogeheten knoflooklanden, d.w.z. de zuidelijke landen in de eurozone
3
siësta-economie
economie van een siëstaland, m.n. gebruikt als schertsende of kritische benaming voor de mediterrane eurolanden
jongerentaal
1
pino
lustobject, een verkorting van ’potentieel interessant neukobject’
2
chillaxen
tegelijkertijd chillen en relaxen
3
balkonduiker
jonge toerist die tijdens zijn of haar verblijf in een hotel veelal in beschonken toestand vanaf het balkon van de hotelkamer in het zwembad van het hotel duikt (en daarbij soms gewond raakt of omkomt)
lifestyle
1
pingen
via een messenger berichten (tekst, beeld, geluid) over het mobiele internet versturen, die onmiddellijk verschijnen op het toestel van de ontvanger
2
cougar
vrouw van gevorderde leeftijd die (seksuele) relaties aanknoopt met jongere mannen
3
dakevangelist
iemand die het evangelie uitdraagt door middel van een tekst op het dak van zijn huis
politiek
1
kamikazekabinet
kabinet dat berust op een instabiele coalitie en waarvan op voorhand de kans groot is dat het gedurende de regeerperiode ten val komt
2
abklinken
zich laten misleiden door rechtse politici
3
bestuursobesitas
overdreven neiging om beleid te maken en op de uitvoering hiervan toe te zien, synoniem: bestuurlijke obesitas, bestuurlijke vetzucht
sport & amusement
1
dr. Bibberregel
regel bij het wedstrijdschaatsen dat de schaatser op het rechte stuk niet met zijn of haar schaats over de lijn mag gaan
2
Oranjebabe
aantrekkelijke jonge vrouw die in een oranje jurkje de Oranjeselectie aanmoedigt tijdens (wereld)kampioenschappen
3
horrortackle
tackle waarbij de tegenstander ernstig letsel oploopt
Woord van het Jaar 2011
1
tuigdorp
afgelegen locatie die is ingericht als woonoord voor veelplegers e.d., m.n. zo’n locatie met asowoningen
2
caviapolitie
onderdeel van de politie dat zich exclusief bezighoudt met opsporing en bestrijding van dierenmishandeling; synoniem: dierenpolitie
3
occupyer
lid van de Occupybeweging, een internationale beweging die uit onvrede met bepaalde sociaaleconomische ontwikkelingen, m.n. de gevolgen van de krediet- en staatsschuldcrisis, bezettingsacties houdt bij symbolen van het kapitalisme, zoals de effectenbeurzen
jongerentaal
1
planking
een stunt uithalen waarbij men zo stijf als een plank op een vreemde plek gaat liggen, dit fotograferen of filmen en de foto of film via internet publiceren
2
soggen
studieontwijkend gedrag vertonen
3
lokprofiel
profiel op een socialenetwerksite, dat gebruikt wordt om potentiële daders van misdrijven, zoals loverboys, op te sporen
lifestyle
1
vleeshufter
iemand die vlees eet, voorgesteld als een persoon die mede daardoor egoïstisch is en asociaal gedrag vertoont
2
plaswinkel
winkel met toiletten, gevestigd in een winkelstraat, waar men tegen betaling gebruik kan maken van een (schoon) toilet
3
wellnesssafari
safari waarbij men in luxeresorts verblijft waar men een wellnesskuur kan volgen
sport & amusement
1
wordfeuden
online scrabbelen m.b.v. een mobiele telefoon
2
snikkelgoal
doelpunt dat per ongeluk wordt gescoord door een voetballer die de bal in zijn schaamstreek krijgt aangespeeld
3
lustbaby
kind dat uit lust verwekt wordt in een buitenechtelijke of zeer prille relatie; synoniem: liefdesbaby
economie
1
buffettbelasting
hogere belasting voor de superrijken, m.n. in de Verenigde Staten (genoemd naar multimiljardair Warren Buffett, die zo'n fiscale maatregel zelf heeft voorgesteld)
2
crisispapier
benaming voor staatsobligaties van een land dat gebukt gaat onder een financiële crisis als gevolg van een torenhoge staatsschuld, waardoor beleggers dit staatspapier massaal dumpen
3
big bazooka
drastische maatregel om een economische crisis, bv. de Europese schuldencrisis, definitief op te lossen
politiek
1
bedrijfspoedel
werknemer die een andere functionaris slaafs gehoorzaamt of steunt, iemand die aan het lijntje van een ander loopt
2
polentaks
gemeentelijke belasting die, naar analogie van toeristenbelasting, wordt opgelegd aan buitenlandse werknemers die ergens seizoensarbeid komen verrichten
3
halbeheffing
boete voor langstudeerders; synoniem: langstudeerboete (genoemd naar Halbe Zijlstra, staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap)
Woord van het Jaar 2012
1
project X-feest
feest waarvoor via sociale media gasten worden uitgenodigd, die in zulke groten getale komen dat het feest enorm uit de hand loopt [ontleend aan de filmtitel Project X]
2
bangalijst
lijst met namen van meisjes die naar verluidt gemakkelijk tot seks over te halen zijn [samengesteld met banga, in de straattaal een benaming voor ‘slet’]
3
inbrekersrisico
risico van het inbrekersvak, m.n. het risico dat men bij het inbreken betrapt wordt en met geweld wordt opgepakt of anderszins gewelddadig bejegend wordt [gepopulariseerd door staatssecretaris Fred Teeven]
jongerentaal
1
whappen
whatsappen, d.w.z. informatie uitwisselen door middel van de mobiele dienst WhatsApp
2
yolo
you only live once, gezegd als excuus als je iets leuks gaat doen, bv. uitgaan in plaats van huiswerk maken [Engels, ontleend aan de passage ‘You only live once: that's the motto, nigga, YOLO’ uit de hitsingle The Motto van de Canadese hiphopper Drake]
3
trollen
berichten plaatsen op internetfora om voorspelbare woede, scheldreacties e.d. uit te lokken
lifestyle
1
facebookrellen
rellen die het gevolg zijn van een openbaar feest waarvoor via Facebook (te veel) gasten zijn uitgenodigd
2
wrijftelefoon
telefoon of smartphone met een touchscreen
3
cupcakemama
moeder die er helemaal is voor haar gezin en daarvoor zelfs haar carrière heeft opgegeven [ontleend aan Engels cupcake mama, letterlijk: vrouw die cupcakes voor haar kinderen maakt]
sport & amusement
1
gangnamstijl
dansstijl waarbij men een ruiter imiteert en met het hele lichaam bouncet op hiphopmuziek [genoemd naar de hit Gangnam style van de Koreaanse hiphopartiest PSY]
2
dopingdomino
het achtereenvolgens ontmaskeren van een hele reeks dopinggebruikers, m.n. in de wielerwereld
3
koefnoentype
door het cabaretprogramma Koefnoen als typetje gepersifleerde persoon, m.n. politicus [bedacht/gepopulariseerd door voormalig Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet]
economie
1
onderwaterhypotheek
hypotheek waarbij de hypotheekschuld hoger is dan de marktwaarde van het onderpand
2
begrotingsravijn
economische neergang die optreedt wanneer belastingmaatregelen die bedoeld zijn om de economie te stimuleren, eindigen of worden teruggedraaid, m.n. in de Verenigde Staten [vertaling van Engels fiscal cliff]
3
geldmoord
geldontwaarding en koopkrachtverlies, m.n. als gevolg van het inflatoire beleid van centrale banken [gemunt/gepopulariseerd door de Nederlandse econoom Edin Mujagić]
politiek
1
weglooppoliticus
politicus die, als het erop aankomt, wegloopt voor zijn verantwoordelijkheid [bedacht door Mark Rutte als benaming voor Geert Wilders]
2
Kunduzakkoord
naam voor het begrotingsakkoord tussen VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie (de partijen die eerder de politiemissie naar Kunduz in Afghanistan steunden)na de val van het kabinet Rutte I
3
gluurverhoging
huurverhoging die mede gebaseerd is op informatie over het inkomen van de woninghuurder, gepresenteerd als een maatregel die inbreuk maakt op de privacy van de huurder
Woord van het Jaar 2013
1
selfie
fotografisch zelfportret, vaak gemaakt met de camera op armlengte en gepubliceerd op een sociaalnetwerksite
2
socialbesitas
dwangmatig en daardoor overmatig gebruik van sociale media
3
sletvrees
angst van vrouwen om voor slet te worden aangezien, m.n. zulke gedragsbepalende angst, waardoor zij zich niet of niet openlijk overgeven aan vrij seksueel verkeer
jongerentaal
1
twerken
op seksueel suggestieve manier dansen, vooral op hiphopmuziek, waarbij vrouwen hun heupen schudden terwijl ze tevens hun billen een op en neer gaande beweging laten maken
2
phubben
het onbeschoft behandelen van anderen door in gezelschap, m.n. tijdens een gesprek, geregeld op de smartphone te kijken, berichten te versturen e.d.
3
gameboyrug
kromgebogen, vergroeide rug van iemand die vaak voorovergebogen zit te spelen met zijn draagbare spelcomputer
lifestyle
1
scheefwerken
werken in een baan die onder het opleidingsniveau van de werknemer ligt, m.n. in de hoop uiteindelijk werk te krijgen waarvoor men wel is opgeleid
2
wraakporno
pornografische foto's of filmpjes van een ex-geliefde die voor privédoeleinden bestemd waren, maar die men op internet publiceert als wraak op degene die de relatie heeft verbroken
3
christenhipster
christen die zich hip kleedt, hedendaagse trends volgt en ook op modieuze wijze zijn of haar geloof belijdt
sport & amusement
1
koningslied
lied geschreven ter ere van de (nieuwe) koning van een land
2
hooliganheffing
heffing die voetbalclubs moeten betalen voor de inzet van politie bij risicowedstrijden
3
serieverslaving
verslaving aan een tv-serie, waardoor men de neiging heeft een groot aantal afleveringen ervan (die men eerder opgenomen heeft) achter elkaar te bekijken
economie
1
bitcoinmiljonair
iemand die (virtueel) miljonair is geworden dankzij de explosieve waardestijging van de internetvaluta bitcoin
2
scharrelvrouw
vrouw die geen volledige baan heeft, maar in deeltijd werkt
3
cookiemuur
softwarevoorziening waarmee een website (gedeeltelijk) wordt afgeschermd voor bezoekers die geen cookies accepteren
politiek
1
participatiesamenleving
samenleving waarin de burger voor zijn welzijn niet of niet alleen afhankelijk is van de overheid, maar gestimuleerd wordt daar zelf verantwoordelijkheid voor te nemen
2
asodiplomaat
diplomaat die systematisch wetten en regels overtreedt in het land waar zijn vertegenwoordiging gevestigd is, omdat hij op grond van zijn diplomatieke onschendbaarheid niet op overtreding daarvan kan worden aangesproken
3
potvisprotocol
protocol dat precies voorschrijft hoe overheidsdiensten moeten optreden wanneer een potvis of een ander groot zeezoogdier is aangespoeld
Woord van het Jaar 2014
1
dagobertducktaks
speciale belasting geheven over het vermogen van superrijke mensen, superrijkentaks, hyperrijkentaks
2
moestuinsocialisme
spotnaam voor een vorm van socialisme die zelfredzaamheid propageert door minima en ouderen met AOW of een klein pensioen te stimuleren een moestuin te nemen
3
stemfie
selfie gemaakt in het stemhokje en verspreid via de sociale media
jongerentaal
1
aanmodderfakker
iemand zonder ambities die niet verder komt in het leven, lapzwans [porte-manteauwoord van aanmodderen en motherfucker]
2
onesie
ruimzittend, uit één deel bestaand huis- of pyjamapak dat alleen hoofd, handen en voeten vrijlaat, gewoonlijk met een ritssluiting aan de voorkant, soms met een capuchon
3
Facebookvoyeur
iemand die zelf geen of nauwelijks postings plaatst op Facebook maar wel geregeld de statusupdates van zijn Facebookvrienden raadpleegt
lifestyle
1
vergeetverzoek
verzoek van een persoon aan een zoekmachine-exploitant om (gevoelige) informatie over hem of haar uit de zoekresultaten te verwijderen
2
kledingbibliotheek
duurzame onderneming waar abonnees of strippenkaarthouders kleding kunnen lenen, bijvoorbeeld voor een bijzondere gelegenheid
3
spornoseksueel
moderne (heteroseksuele) man die sterk gericht is op het verkrijgen en onderhouden van een aantrekkelijk lichaam en daarom veel sport beoefent
sport & amusement
1
selfiestick
statief om selfies te maken
2
loomen
(gekleurde elastiekjes) m.b.v. een soort haaknaald op een weefbord aan elkaar knopen tot een armband of een ander object
3
talkshowelite
zeer beperkte groep mensen die geregeld als gast in talkshows wordt uitgenodigd om hun mening over uiteenlopende zaken te geven
economie
1
saldosjoemelaar
persoon die, om belasting te ontwijken, zijn spaargeld vlak voor de fiscale peildatum (1 januari) opneemt om het direct daarna weer te storten
2
koopkathedraal
enorme markthal, met de bijgedachte dat daar overdadig geconsumeerd kan worden
3
jubelton
bedrag van 100.000 euro dat Nederlandse ouders hun kinderen belastingvrij mogen schenken in 2014 ten behoeve van de financiering van een eigen woning
politiek
1
kamikazecoalitie
regeringscoalitie die volgens de gebruikers van de term gedoemd is te mislukken
2
wokakkoord
akkoord waarbij de overheid de uitbaters van Aziatische restaurants tijdelijk een werkvergunning voor buitenlandse koks verleent, onder de voorwaarde dat de sector Nederlandse koks ter vervanging van hen zal gaan opleiden
3
pakkenproletariaat
proletariaat, arme bevolkingsgroep, bestaande uit hoogopgeleide personen voor wie geen werk op hun eigen niveau beschikbaar is (naar de titel van een publicatie van filosoof Klaas Mulder)
Woord van het Jaar 2015
1
sjoemelsoftware
software om de testresultaten van een apparaat positief te beïnvloeden, m.n. zulke software die in auto's wordt gebruikt om de CO2-uitstoot gunstiger voor te stellen
2
poortjesspringer
zwartrijder die over een toegangspoortje bij een treinstation springt, om zonder geldig vervoerbewijs gebruik te kunnen maken van de trein
3
je suis …
sloganelement waarmee men slogans maakt om uitdrukking te geven aan zijn of haar solidariteit met de slachtoffers van een terreuraanslag e.d., bv. in 'je suis Charlie' en 'je suis Paris'
jongerentaal
1
tinderellasyndroom
verschijnsel dat men zo afhankelijk is geworden van datingapps, zoals Tinder, dat men niet meer goed in staat is in real life te flirten en te daten (woordspeling van Tinder en Cinderella (Assepoester))
2
smexy
intelligent en beschikkend over sexappeal (porte-manteauwoord van smart en sexy)
3
dronie
met een drone gemaakte selfie
lifestyle
1
appnek
overbelasting van de nek als gevolg van veelvuldig gebruik van een smartphone, mogelijk leidend tot vergroeiing van de ruggengraat
2
gezelligheidsgeneratie
generatie van zestigers en zeventigers, bestaande uit mensen die relatief veel tijd en geld hebben om uit te gaan en gezellige dingen te doen
3
scheurjurk
jurk met een naveldiep decolleté waarvan de randen ogen alsof ze ingescheurd zijn
sport & amusement
1
vredespianist
pianist die gaat pianospelen op de plaats waar een terroristische aanslag is gepleegd, als eerbetoon aan de slachtoffers
2
speeljuweel
op het lichaam gedragen kleinood met spelfunctionaliteiten, zoals een smartwatch
3
fitspiration
trend waarbij men de inspiratie om fit te worden en te blijven, ontleent aan (foto's van) rolmodellen, m.n. gespierde, afgetrainde, bruine en gezond ogende personen
economie
1
knutselcontract
arbeidsovereenkomst waarbij een gedeeltelijke vaste baan wordt aangevuld met een flexcontract
2
agreekment
woordspelige naam voor het akkoord dat de EU met Griekenland heeft gesloten
3
uberisering
het aanbieden van diverse diensten door niet-beroepsbeoefenaars onder de prijs waarvoor professionals die diensten aanbieden
politiek
1
uitgetolereerd
niet langer bereid onwenselijk gedrag of ongewenste personen te tolereren
2
stiekemgate
schandaal als gevolg van het lekken van geheime informatie door een lid van de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (de commissie Stiekem)
3
migrantenhinder
overlast die de bewoners van een land ondervinden van vluchtelingen en andere immigranten
Woord van het Jaar 2016
1
treitervlogger
iemand die videoblogs maakt van het treitergedrag van zijn vrienden en die zelf, door dit gedrag te filmen en de film te publiceren, ook overlast veroorzaakt
2
pokémonterreur
overlast die spelers van het spel Pokémon Go veroorzaken
3
trumpisme
geheel van politieke opvattingen van mediamagnaat Donald Trump, gekenmerkt door een aversie tegen het politieke en bestuurlijke establishment
jongerentaal
1
duimpie
gezegd als uiting van waardering, bravo
2
dab
dansmove waarbij je je neus naar de binnenkant van je gebogen arm brengt terwijl je je andere arm zijdelings omhoogsteekt
3
skeer
blut
lifestyle
1
samsonseks
seks terwijl de kinderen naar de televisie kijken (genoemd naar het kinderprogramma 'Samson en Gert')
2
loedermoeder
imperfecte moeder die de neiging heeft het huishouden en de zorg voor haar kinderen te laten versloffen
3
sluipvlees
vlees dat mensen onbewust nuttigen doordat het is verwerkt in producten waarin men juist geen vlees verwacht
sport & amusement
1
hoodvlog
videoblog die een vlogger maakt over zijn eigen buurt, vaak een kansarme omgeving, en de mensen die daar wonen
2
losersvlucht
vlucht waarmee (Olympische) sporters die geen medaille hebben gewonnen, naar het thuisland worden gevlogen
3
digibesitas
dwangmatig en overmatig gebruik van digitale media
economie
1
kwakkelbank
bank die door opeenvolgende liquiditeits- of solvabiliteitsproblemen telkens weer het risico loopt failliet te gaan
2
flexverslaving
toestand dat ondernemingen zo gewend zijn aan flexibele arbeid dat ze niet meer zonder flexkrachten willen of kunnen functioneren
3
twijfeltrucker
vrachtwagenchauffeur die als gevolg van gebrekkige bewegwijzering bij omleidingsroutes de weg niet kan vinden en daardoor een onzekere rijstijl heeft
politiek
1
pietenpact
afspraak tussen overheden, maatschappelijke organisaties en de media om het verschijnsel Zwarte Piet te ontdoen van (vermeende) raciale stereotyperingen
2
Randstadpolitiek
(ongunstig) landelijke politiek die zich focust op de Randstad en daardoor de belangen van mensen en organisaties buiten de Randstad uit het oog verliest
3
apptivisme
activisme waarbij de leden van een politieke partij via Whatsapp politiek geladen boodschappen verspreiden
Woord van het Jaar 2017
1
appongeluk
ongeluk waarbij een verkeersdeelnemer betrokken is die tijdens het ongeval aan het appen was
2
fipronilei
met het pesticide fipronil besmet ei
3
regenboogtaal
genderneutrale taal, bv. in de aanspreking van personen
jongerentaal
1
fidgetspinner
op een tol lijkend speeltje dat je in je hand laat draaien, bedoeld om stress te voorkomen of te bestrijden
2
pixelrelatie
liefdesrelatie die je alleen via internet onderhoudt
3
abuselfie
per ongeluk gemaakte selfie
lifestyle
1
tuintegeltaks
belasting die iem. moet betalen als hij zijn tuin bedekt heeft met tuintegels, waardoor regenwater moeilijk kan worden afgevoerd
2
spijtseks
seks waar men achteraf spijt van heeft
3
zooikoorts
fictieve ziekte die zich uit in een overvloed aan bezittingen en bezigheden
sport & amusement
1
rolkoffertoerisme
kortstondig verblijfstoerisme in particuliere woningen in grote steden, waar toeristen zich met rolkoffers aan de hand verplaatsen tussen het station en hun tijdelijke verblijf
2
instaslet
iem. die erg actief is op Instagram en door het plaatsen van selfies zoveel mogelijk aandacht van anderen probeert te krijgen
3
netflixisering
metafoor voor het uiteenvallen van de maatschappij in groepjes mensen met gedeelde belangen, interesses en opvattingen met als gevolg het ontstaan van een eilandjescultuur
economie
1
aflosboete
als boete ervaren afschaffing van de vrijstelling op het eigenwoningforfait voor mensen die hun hypotheek (vrijwel) geheel hebben afgelost
2
kruimelpensioen
zeer klein pensioen (tot enkele honderden euro's per jaar)
3
brexitbuit
geheel van bedrijven en EU-organisaties in het Verenigd Koninkrijk dat als gevolg van de brexit aan een EU-land wordt toegewezen en/of zich daarnaartoe verplaatst
politiek
1
terreurschwalbe
uitspraak, betoog van een politicus die draagvlak probeert te creëren voor draconische antiterreurmaatregelen door te benadrukken dat het terreurrisico toeneemt wanneer deze maatregelen niet zouden worden getroffen
2
duominister
minister die samen met een andere minister verantwoordelijkheid draagt voor een departement
3
volksliedpopulisme
populisme dat inspeelt op nationalistische gevoelens door speciale waarde te hechten aan symbolen van de nationale identiteit, zoals het volkslied
Woord van het Jaar 2018
1
blokkeerfries
elk van de personen die in Friesland een wegblokkade hebben opgezet om anderen te verhinderen te demonstreren tegen een aspect van de sinterklaastraditie, door sommigen beschouwd als verdediger daarvan
2
yogasnuiver
iemand die gewoonlijk gezond en bewust leeft, maar zich nu en dan, bv. in het uitgaansleven, te buiten gaat aan partydrugs en cocaïne
3
mangomoment
geluksmoment dat een ernstig zieke patiënt beleeft door een ogenschijnlijk onbeduidende, niet-medische handeling of opmerking van een arts, zorgverlener, mantelzorger e.d. tijdens normale zorgactiviteiten, de metafoor verwijst naar een fragment uit een VRT-programma waarin een patiënte een moment van geluk beleeft aan de mango die de presentatrice voor haar meebrengt
Woord van het Jaar 2019
1
boomer
(jongerentaal) persoon, m.n. van gevorderde leeftijd, met ouderwetse denkbeelden of conservatieve opvattingen, synoniem fossiel ◦ verkorting van Engels baby boomer [geboortegolver]
2
klimaatspijbelaar
leerling die spijbelt van school om de politiek te attenderen op de klimaatproblematiek
3
klimaatdrammer
(ongunstig) iemand die hamert op de noodzaak van – in de ogen van critici draconische – klimaatmaatregelen
Woord van het Jaar 2020
1
anderhalvemetersamenleving
samenleving die zo is ingericht dat burgers in de publieke ruimte en in publiek toegankelijke locaties ten minste anderhalve meter afstand tot anderen kunnen bewaren, m.n. ter voorkoming van virusepidemieën
2
fabeltjesfuik
verschijnsel dat gebruikers van sociale media die geïnteresseerd zijn in complotten, door de werking van de sociale media steeds meer berichten over complotten aangeboden krijgen, waardoor ze daar langzamerhand in gaan geloven
3
viruswappie
scheldwoord voor iemand die de ernst van corona en/of de coronapandemie ontkent en/of probeert een alternatieve waarheid daarover te verspreiden via de (sociale) media, m.n. scheldwoord voor iemand die bizarre ideeën over het virus heeft en bijvoorbeeld vermoedt dat de viruspandemie onderdeel is van een complot
Woord van het Jaar 2021
1
prikspijt
spijt die iemand heeft van het feit dat hij zich heeft laten vaccineren tegen een bepaalde besmettelijke ziekte
2
woonprotest
protest tegen de crisis op de woningmarkt, waardoor m.n. starters nauwelijks kans hebben op het kopen of huren van een woning
3
wappiegeluid
misleidende, niet op feiten of algemeen aanvaarde wetenschappelijke inzichten gebaseerde mening over een maatschappelijke, politieke e.d. kwestie, bv. van complotdenkers
Woord van het Jaar 2022
1
klimaatklever
activist die zich aan een object van symbolische waarde vastplakt om de aandacht van het publiek te vestigen op de klimaatproblematiek
2
zevenvinker
iemand die zeven vinkjes kan afkruisen op een denkbeeldige lijst (man, blank, hetero, afgerond vwo, universitaire opleiding, autochtone vader of moeder, rijke of hoogopgeleide ouders) en die op grond daarvan automatisch maatschappelijk bevoorrecht is
3
energietoerisme
het reizen (in de winter) naar een warm land om de hoge energieprijzen in het eigen land te ontvluchten
Woord van het Jaar 2023
1
graaiflatie
(de) inflatie die wordt aangewakkerd door ondernemingen die de kostenstijging van grondstoffen, productiemiddelen en arbeid volledig of bovenmatig doorberekenen aan de consument om hun winst op peil te houden of te verhogen
onder invloed van Engels greedflation, gevormd van graaien [zichzelf verrijken] + inflatie
2
vreugdebier
(het) bier (in bekers) dat (voetbal)supporters vanaf de tribune op het veld gooien omdat ze blij zijn met een doelpunt
3
nepobaby
(de; m/v/x) iemand van wie wordt beweerd dat hij zijn baan, m.n. in de amusementswereld of de creatieve sector, heeft te danken aan zijn beroemde ouder(s) die ook in de sector werkte(n)
Engels, verkort uit nepotism baby